Verrijkte voedingsmiddelen: nog steeds onvoldoende vitamine D inname
21 februari 2022In Nederland worden bijna alle smeer- en bakvetten verrijkt met vitamine A en D. Ook andere voedingsmiddelen worden soms verrijkt met micronutriënten. In Nederland is de inname van vitamine B2, B6, C, D en foliumzuur bij sommige groepen laag. Met verrijkte voeding zou de inname van specifieke micronutriënten vergroot kunnen worden. In twee onderzoeken van het RIVM is er gekeken in welke mate verrijkte voeding, en in het speciaal verrijkte smeer- en bakvetten, bijdraagt aan de inname van micronutriënten.
Soorten verrijkte voeding
Driekwart van de Nederlandse bevolking gebruikt één of meerdere soorten verrijkte voeding, maar deze worden niet door iedereen elke dag gebruikt. De meeste soorten verrijkte voeding bevatten vaak te veel zout, suiker, trans- of verzadigd vet of hebben te weinig vezels, waardoor ze niet de eerste keuze zouden moeten zijn om de inname van micronutriënten te verhogen.
De meeste soorten verrijkte voeding die worden gebruikt zijn smeer- en bakvetten, niet-alcoholische dranken en zuivelproducten en -vervangers. Volkorenbrood, witbrood met extra vezels en micronutriënten en sojadrink en -yoghurt zijn voorbeelden van verrijkte voeding die in het RIVM rapport worden beschouwd als voedingsmiddelen die in een gezond voedingspatroon passen. Sommige ontbijtgranen, frituurvet, harde margarine en sommige sojadrink, melkdrank en kwarken die verrijkt zijn, zijn voorbeelden van verrijkte voedingsmiddelen die, vanwege hun samenstelling en vaak toegevoegde suikers, minder goed in een gezond voedingspatroon passen.
Verrijkte voeding draagt bij aan micronutriënt inname
Uit het onderzoek blijkt dat mensen die verrijkte voedingsmiddelen gebruiken een hogere inname van vitamine B1, B2, B3, B6, C, D, E en folaat hebben vergeleken met mensen die geen verrijkte voedingsmiddelen gebruiken. Daarnaast blijkt dat kinderen via verrijkte voeding ook meer vitamine B12 en ijzer binnen krijgen. Met verrijkte voeding krijgen jongens en volwassen mannen ook extra vitamine A binnen en krijgen jongens en alle volwassenen extra calcium binnen.
Via verrijkte smeer- en bakvetten krijgen mensen gemiddeld 29% van de aanbevolen hoeveelheid vitamine A en 20% van vitamine D binnen. Vergeleken met mensen die geen verrijkte smeer- en bakvetten gebruiken is deze gemiddelde inname 40% groter voor vitamine A en bijna twee keer zo groot voor vitamine D. Er is echter een grote spreiding in de inname van deze nutriënten via verrijkte voedingsmiddelen (3-72% voor vitamine A en 6-86% voor vitamine D). Alle verrijkte smeer- en bakvetten bevatten 6 µg vitamine A en 0,056 µg vitamine D per gram product.
“Er is een grote spreiding in de inname van deze nutriënten via verrijkte voedingsmiddelen”
Te weinig vitamine D
Ondanks dat de vitamine D inname hoger is bij mensen die verrijkte voeding, en met name verrijkte smeer- en bakvetten, gebruiken, blijft de inname meestal lager dan de aanbevolen hoeveelheid van 10 µg/dag. Alleen voor mannen die verrijkte smeer- en bakvetten gebruiken is de inname boven de aanbevolen hoeveelheid. Hierbij is wel een aanname gedaan dat er daarnaast voldoende blootstelling aan de zon is. Bij onvoldoende blootstelling aan de zon krijgen ook mannen onvoldoende vitamine D binnen.
Vitamine D inname naast verrijkte voeding
Verrijkte voedingsmiddelen dragen bij aan de inname van micronutriënten, maar voor vitamine D blijft alsnog de inname te laag. Daarnaast zijn er grote verschillen in de hoeveelheid vitamine D die mensen met verrijkte voeding binnen krijgen. Het is dus voor alle leeftijdsgroepen belangrijk, en met name wanneer er onvoldoende blootstelling aan de zon is, om na te gaan of je voldoende vitamine D binnen krijgt. Van het aanbod verrijkte voedingsmiddelen past een groot deel niet in een gezond voedingspatroon. Het kan voor consumenten lastig zijn om daarin een goede keuze te maken. Verrijkte voedingsmiddelen zouden daarom niet de eerste keus moeten zijn om de inname van vitamine D te verhogen.
de Jong, M. H., Nawijn, E. L., & Verkaik-Kloosterman, J. (2022). Contribution of fortified margarines and other plant-based fats to micronutrient intake in the Netherlands. European journal of nutrition, 1-12.
de Jong, M. H., Nawijn, E. L., & Verkaik-Kloosterman, J. (2022). Contribution of voluntary fortified foods to micronutrient intake in The Netherlands. European journal of nutrition, 1-15.