Het effect van voedingsstoffen op peesproblemen
8 november 2022Het initiatief Eat2move, wat is ontstaan vanuit de Alliantie Voeding in de Zorg, doet onderzoek naar het effect van voedingsstoffen, bewegen en andere (para)medische interventies op pijn, structuur en functie van gezonde en geblesseerde pezen. Eat2move stelt dat er nog geen bewezen goed werkende behandeling bestaat voor peesblessures en dat het daarom goed is om onderzoek te blijven doen. Ze hebben recent een systematische review uitgevoerd naar de impact van voeding op de preventie en behandeling van tendinopathie.
Tendinopathie
Bij tendinopathie, ook wel peesblessure genoemd, is er sprake van aanhoudende peespijn en functieverlies. Bij een peesblessure is er sprake van een veranderde weefselhomeostase. Voeding speelt een grote rol in de homeostase van alle weefsels. Daarom stellen de onderzoekers dat slechte voeding bij zou kunnen dragen aan de ontwikkeling van tendinopathie. Daarnaast zeggen ze dat de inname van bepaalde voedingsstoffen een plausibele strategie zou kunnen zijn bij de behandeling van dergelijke blessures.
Collageen
Pezen bestaan voornamelijk uit collageen, waarvan een continue synthese nodig is om de pezen gezond te houden. Omdat collageen zo’n belangrijk onderdeel van pezen is, is er ook vrij veel onderzoek naar collageen suppletie gedaan. De meeste onderzoeken, waarbij collageen supplementen werden gebruikt, lieten een verbetering na 2-3 maanden zien. In sommige studies werd alleen een verbetering in pijn waargenomen, terwijl andere studies ook op andere uitkomstmaten, zoals functie van de pees, een verbetering zagen.
De dosering en samenstelling van de collageen supplementen varieerden tussen de verschillende onderzoeken. Peesweefsel bestaat voornamelijk uit collageen type I en kraakbeen uit type II. De meeste onderzoeken gebruikten een supplement met collageen type I, maar sommige onderzoeken gebruikten type II of een combinatie van beide. Collageen lijkt een gunstig effect te hebben op de behandeling van peesproblemen, maar over de optimale dosering, timing, duur en type collageen kunnen nog geen conclusies getrokken worden.
Leucine
Het aminozuur leucine stimuleert mogelijk de aanmaak van collageen. Dit was onderzocht in een studie waarbij jonge gezonde mannen een wei-eiwit supplement met hoog leucine gehalte kregen gecombineerd met krachttraining. De resultaten van het onderzoek waren niet overtuigend, maar het kan wel een belangrijke klinische implicatie hebben volgens de onderzoekers. Wanneer leucine de aanmaak van peesweefsel stimuleert, in combinatie met training, kan dat helpen bij peesrevalidatie.
Essentiële vetzuren
Twee studies hebben onderzoek gedaan naar het effect van omega-3 vetzuren op peesblessures. Omega-3 vetzuren hebben een ontstekingsremmend effect en kunnen daarom een rol spelen bij het herstel van een peesblessure. In één van de studies kregen de deelnemers acht weken lang een supplement met EPA en DHA. Dit had een positief effect op de afname van invaliditeit en pijn na drie maanden, maar het effect was niet meer meetbaar na een jaar. In de andere studie kregen de deelnemers een supplement voor ongeveer een maand, maar wel in een hogere dosering. Hier werd een positief effect op pijn gevonden. Deze studie had echter methodologische beperkingen waardoor de uitkomst minder sterk is. De onderzoekers van Eat2move concluderen dat er nog onvoldoende bewijs is voor het gebruik van omega-3 vetzuren bij peesblessures.
Andere voedingsstoffen
Er zijn nog veel andere voedingsstoffen die kunnen bijdragen aan de vorming van collageen of een ontstekingsremmend effect hebben. Veel onderzoeken gebruiken daarom supplementen die meerdere voedingsstoffen bevatten. Dit maakt echter conclusies trekken over het effect van individuele voedingsstoffen lastig.
In vier verschillende onderzoeken werd gebruik gemaakt van een vergelijkbaar preparaat dat methylsulfonylmethaan (MSM), arginine en collageen bevatte. Daarnaast werd er in twee van de vier studies nog Boswellia serrata gebruikt en in de andere twee studies bromelaïne. In alle vier de studies werd een verbetering in pijnklachten gevonden.
Een andere studie bestond uit meerdere aspecten, namelijk een voedingssupplement met bromelaïne, trypsine en rutine, algemeen voedingsadvies en acupunctuur. Ook dit onderzoek vond een positief effect op pijn en kwaliteit van leven.
Dieet en alcoholconsumptie
De onderzoekers van Eat2move hebben ook gekeken naar studies op het gebied van dieet en alcohol consumptie. Op het gebied van dieet werd geen effect op de gezondheid van pezen gevonden. De uitkomst van de studies over alcohol waren inconsistent waardoor er geen conclusies getrokken kunnen worden. Wel zijn er aanwijzingen dat alcohol de collageensynthese kan remmen.
Hijlkema, A., Roozenboom, C., Mensink, M., & Zwerver, J. (2022). The impact of nutrition on tendon health and tendinopathy: a systematic review. Journal of the International Society of Sports Nutrition, 19(1), 474-504.
