Voedingsstrategieën verdienen meer aandacht

28 mei 2020

De afgelopen jaren, en zeker nu, is er veel aandacht voor het tegengaan van de verspreiding van infectieziektes, zoals het coronavirus. Wereldwijd vormen deze ziektes een groot probleem, kijkend naar de druk op onze gezondheidszorg. Vanuit de overheid worden er maatregelen getroffen om een verdere verspreiding van virussen te stoppen. Denk aan handen wassen, isolatie van geïnfecteerde personen en bij bepaalde infecties ook vaccinatieprogramma’s.

Naast deze maatregelen tegen verspreiding, zou er meer aandacht moeten zijn voor preventiestrategieën, zoals die met de inzet van voeding, om het immuunsysteem van mensen te ondersteunen. Deze oproep doen wetenschappers het tijdschrift Nutrients.

Voedingsadviezen missen in huidige plannen publieke gezondheid

In de huidige plannen om de wereldwijde pandemie te bestrijden wordt veelal gekeken naar hygiënemaatregelen en vaccinatieprogramma’s. Maar vaak missen er strategieën die kunnen helpen het immuunsysteem van mensen te ondersteunen, waardoor de kans kleiner wordt dat mensen ernstig ziek worden van een infectie. Dit ondanks de goed onderbouwde relatie tussen voeding en ons immuunsysteem.

Voedingsstoffen en het immuunsysteem

Van een heel aantal voedingstoffen, zoals vitamines, mineralen en bijvoorbeeld omega-3 vetzuren is bekend dat ze een positief effect heeft op het immuunsysteem. Zowel op het aspecifieke immuunsysteem, dat de eerste bescherming biedt tegen invloeden van buitenaf, als het adaptieve immuunsysteem, welke een specifiek antigeen uit het lichaam weert.

Vitamine C en D

Met name goed onderzocht zijn de effecten van vitamine C en D. Vitamine C beïnvloedt meerdere facetten van immuniteit. Zo is het onder andere belangrijk voor de eerste huidbarrière, de groei en het functioneren van immuun cellen en het produceren van antilichamen. Vitamine D kan zich binden aan verschillende cellen die belangrijk zijn voor het immuunsysteem en zo hun functie in het proces sturen. Zo kan het bijvoorbeeld het aantal cytokinen reguleren, dat wordt aangemaakt tijdens een ontstekingsreactie. Daarnaast lijkt vitamine D ook een rol te hebben in het produceren van specifieke eiwitten die bijvoorbeeld een longinfectie kunnen verminderen.

Omega-3 vetzuren

De functies van omega-3 vetzuren in het lichaam zijn ook veel onderzocht. Kijkend naar het immuunsysteem lijken zij vooral een rol te hebben in de ontstekingsreactie die een lichaam start om een infectie het lichaam uit te krijgen. Omega-3 vetzuren kunnen worden omgezet naar speciale stofjes om zo de ontsteking uiteindelijk te beëindigen en het genezen te starten.

Tekorten aan vitamines komen vaak voor

Tekorten aan belangrijke vitamines en mineralen kunnen ervoor zorgen dat het immuunsysteem niet meer naar behoren werkt, zo stellen de onderzoekers. Wereldwijd komen tekorten veel voor. Vooral over vitamine D tekorten zijn veel gegevens bekend. Ook komen tekorten aan vitamine C, vaak in armere landen, en aan omega-3 vetzuren vaak voor.  

Advies

De onderzoekers adviseren een multivitamine supplement met een basis hoeveelheid aan vitamines en mineralen, naast de consumptie van een gezond en gevarieerd dieet. Daarnaast stellen ze dat voor vitamine C en vitamine D soms hogere doseringen, boven de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid, nodig zijn. Voor vitamine C 200 mg per dag en voor vitamine D 50 microgram per dag. Daarnaast raden ze een aanvulling van 250 mg EPA en DHA per dag aan, om voldoende omega-3 vetzuren binnen te krijgen.

Opmerkingen op de studie

Er zijn een aantal kanttekeningen te plaatsen bij de review. Allereerst valt op dat de auteurs worden gesteund door bedrijven in de supplementenbranche. Daarnaast is het geen meta-analyse. Verschillende resultaten van diverse studies zijn dus enkel los geïnterpreteerd, maar ze zijn niet bij elkaar genomen en toen nogmaals statistisch geanalyseerd. Ook zijn de zwaktes en sterktes van de studie niet inzichtelijk gemaakt.

Bron: 

Calder, Philip C., et al. “Optimal nutritional status for a well-functioning immune system is an important factor to protect against viral infections.” Nutrients 12.4 (2020): 1181.